تحلیل اقتصادی انتخاب طرح های کنترل سیلاب در زمان ساخت سدهای انحرافی: مطالعه موردی

سیلاب ها هرساله خسارات قابل توجهی را به تاسیسات و اراضی واقع در سیلابدشت ها وارد می نمایند. بخش قابل توجهی از این خسارات به کارگاه های ساخت تاسیسات بر روی رودخانه ها، از جمله کارگاه های ساخت سدها و بندهای انحرافی، وارد می گردد. در تدوین برنامه های کنترل سیلاب بایستی روش های سازه ای و غیرسازه ای مورد ملاحظه و توجه قرار گیرد. هرچند که تجربه نشان داده که روش های غیرسازه ای علاوه بر هزینه های کمتر، با اثرپذیری بیشتری نیز توام می باشد. در این مقاله سعی شده تا ضمن بررسی روش های مدیریتی مهار سیلاب، الگوریتمی برای یافتن بهترین راه کار مدیریتی تدوین گردد. در گزینش این روش ها ضمن توجه به محدودیت های اطلاعاتی و جزئیات تحلیلی مدل ها، تحلیل های اقتصادی، برای انتخاب بهترین راه کار مدیریتی مهار سیلاب در نظر گرفته شده اند. مطالعه موردی این مقاله بر روی سد انحرافی شیرگواز در استان سیستان و بلوچستان که در 44 کیلومتری پایین دست سد خاکی پیشین واقع گردیده، انجام شده است. بررسی های انجام شده نشانگر تأثیر قابل توجه روش های مدیریتی مهار سیلاب درکاهش خسارات سیل می باشد که این روش ها می توانند پس از اتمام عملیات کارگاهی نیز مورد استفاده قرار گیرند. همچنین ایجاد سیستم هشدار سیل به همراه مدیریت مناسب در بهره برداری از سد پیشین در کاهش خسارت سیل به سد انحرافی شیرگواز موثر بوده است. در انتهای مقاله یک سیستم هشدار سیل مقدماتی توام با بهره برداری از مخزن با توجه به اطلاعات مشاهده شده در ایستگاه های باران سنجی و هیدرومتری بالادست ارائه شده است.